Chuyển đến nội dung chính

Những cánh rừng Pơ mu giữa đại ngàn

 Hơn 20 năm trước, khi nhìn thấy sự tàn phá nặng nề của những cánh rừng, chỉ còn đất trống đồi trọc, ông Vừ Chả Chống cùng nhiều người ở huyện Kỳ Sơn (Nghệ An) đã bắt đầu đi tìm giống cây pơ mu, sa mu về trồng để khôi phục lại. Và hơn 20 năm sau, từ khu đất trống, đồi trọc nay đã hình thành nên một khu rừng pơ mu, sa mu xanh bạt ngàn. Việc làm này đã khơi dậy nguồn động lực trồng rừng ở Kỳ Sơn, một số bà con đã trồng theo, bước đầu mang lại kết quả.

Ông Vừ Chả Chống bên gốc pơ mu hơn 20 năm tuổi.
Những cánh rừng Pơ mu xanh ngát giữa đại ngàn.

Biến giấc mơ Pơ mu thành hiện thực

Từ xa xưa, cuộc sống người dân tộc Mông ở Nghệ An đã gắn với cây pơ mu. Ở đâu có cây pơ mu thì ở đó người Mông sinh sống, bởi theo quan niệm của người dân, vùng đất đó sẽ ít ruồi muỗi, bệnh tật. Gỗ cây pơ mu, sa mu rất tốt, không mối mọt, lại có hương thơm dịu nhẹ đặc trưng nên người Mông thường dùng để dựng nhà. Đặc biệt, gỗ có tinh dầu nên bà con thường dùng để làm mái nhà hàng chục năm không mối mọt, hư hỏng.

Tuy nhiên, từ những năm 1990, những cánh rừng trên địa bàn xã Huồi Tụ, H.Kỳ Sơn (Nghệ An) bị tàn phá nặng nề, chỉ đất trống đồi trọc. Phần vì đói nghèo, phần vì nhận thức còn hạn chế nên nhiều người dân nơi đây đã đua nhau đi phá rừng. Những cánh rừng pơ mu, sa mu quý hiếm gắn liền với cuộc sống, văn hoá người Mông nhanh chóng bị đốn hạ. Rừng mất nhưng cuộc sống của người dân địa phương cũng chẳng khá lên mà đói nghèo vẫn bủa vây. Để rồi, khi nhìn về những cánh rừng đang “chảy máu” những người từng gắn bó với rừng trở nên xót xa, nuối tiếc. Trước thực trạng đó, ông Vừ Chả Chống ở bản trung tâm, xã Huồi Tụ trăn trở, muốn khôi phục lại cánh rừng Pơ mu nên đã cặm cụi đi tìm giống cây trồng lại rừng.

Ông Vừ Chả Chống chia sẻ: “Trước đây, tôi từng có thời gian đi bộ đội nghĩa vụ. Thời đó, bọn thổ phỉ hoạt động mạnh, tôi tham gia tiêu diệt bọn thổ phỉ trong rừng cây pơ mu xanh bạt ngàn, tôi mơ ước quê mình có được rừng cây như vậy. Sau khi hoàn thành nghĩa vụ trở về quê, thấy rừng Pơ mu ngày càng bị tàn phá, đất trống, đồi trọc, trong đầu chợt nghĩ đến cánh rừng Pơ mu xanh bạt ngàn năm xưa. Tôi lên xã xin nhận vùng đồi trọc để phục vụ sản xuất. Những năm đầu, tôi chỉ nuôi gà, trồng chè xanh. Khi chè và gà đã cho thu hoạch thì bán để lấy tiền mua cây giống Pơ mu và sa mu về trồng. Lứa cây đầu tiên do thiếu kinh nghiệm nên đã bị chết hơn nửa, tôi tìm đến xã Tây Sơn để học hỏi kinh nghiệm và đã thành công”.

Giờ đây, sau hơn 20 năm trồng và chăm sóc, ông Vừ Chả Chống đã sở hữu khu rừng rộng hơn 7ha với hàng nghìn cây pơ mu, sa mu cao lớn quý hiếm. Thấy ông vẫn miệt mài trồng thêm rừng, nhiều người dân trong xã cũng học theo. Nhờ đó, cánh rừng pơ mu, sa mu nay đã mở rộng gần 20ha. Dưới tán cây pơ mu, chè Shan tuyết vẫn được trồng và cho thu hoạch đều đặn. Ngoài ra, thu nhập của gia đình ông Chống còn nhờ vào đàn gà nuôi trong rừng.

Vừa giữ rừng vừa phát triển du lịch

Xã Tây Sơn, huyện Kỳ Sơn được xem là thủ phủ của cây pơ mu. Từ năm 1995, với chủ trương xã hội hoá nghề rừng, thông qua Chương trình phủ xanh đất trống đồi trọc, đồng bào dân tộc được vận động tham gia trồng và bảo vệ rừng. Đến nay, sau hơn 20 năm, những cây pơ mu ngày nào được gom nhặt trong rừng giờ đã vươn cao hàng chục mét, đường kính từ 30 đến 50cm.

Dưới tán rừng pơ mu là chè shan tuyết mang lại thu nhập cho người dân.

Những cây pơ mu đã cao lớn, thẳng tắp với giá trị mỗi ha ước tính hàng trăm triệu đồng không chỉ mang lại giá trị kinh tế, môi trường cho bà con... mà còn là điểm đến của khách du lịch và mở ra cơ hội giúp người dân nơi dân thoát nghèo.

Anh Vừ giống Mà, bản Huồi Giảng 3, xã Tây Sơn, huyện Kỳ Sơn cho biết, ngay từ khi trồng, người dân đã nhận được tiền hỗ trợ. Đến khi cây lớn, bà con tiếp tục nhận được tiền dịch vụ môi trường rừng nên trồng rừng rất có lợi. Đồng bào Mông sinh sống trên núi cao nên cây pơ mu, sa mu còn có tác dụng chống sạt lở, bảo vệ đất đai, bảo vệ bản làng. Việc triển khai trồng rừng pơ mu ở xã Tây Sơn đã thực sự tạo được lòng tin trong nhân dân, làm thay đổi cơ bản thói quen từ đốt phá rừng trở thành người trồng, bảo vệ rừng của đồng bào nơi đây.

Theo thống kê, đến nay trên địa bàn xã Tây Sơn có gần 100ha, trong đó rừng pơ mu gần 90ha, sa mu hơn 10ha tập trung ở ba bản Huồi Giảng 1,2,3. Với giá trị mỗi ha ước tính lên tới trên 500 triệu đồng, những cánh rừng pơ, mu sa mu hứa hẹn sẽ cho hiệu quả kinh tế rất lớn.

Ông Vừ Chả Chống bên gốc pơ mu hơn 20 năm tuổi.

Anh Vừ Bả Rê - Phó Chủ tịch UBND xã Tây Sơn, huyện Kỳ Sơn cho biết, hàng năm xã đều phải lập kế hoạch phòng cháy chữa cháy, bảo vệ rừng nói chung, cây Pơ mu, sa mu nói riêng. Công tác tuyên truyền cũng được chính quyền đia phương chú trọng, mỗi lần chi trả dịch vụ môi trường rừng thì chính quyền xã đều phổ biến cho người dân. Bên cạnh tác dụng chống sạt lở, giữ đất, bảo vệ bản làng, những khu rừng pơ mu, sa mu là điểm đến hấp dẫn người dân từ nhiều nơi, nhất là giới trẻ đến đây tham quan, dã ngoại, trải nghiệm qua đó có tác dụng tuyên truyền, nâng cao ý thức bảo vệ rừng cho người dân. Sắp tới, xã sẽ thành lập Hợp tác xã để đẩy mạnh phát triển du lịch cộng đồng.

Với ý nghĩa đó, huyện Kỳ Sơn đang tiếp tục tăng cường quản lý và bảo vệ rừng pơ mu, sa mu, đồng thời nhân rộng ra các xã có điều kiện khí hậu tương đồng. Qua đó, nâng cao độ che phủ của rừng trên địa bàn, góp phần ổn định cuộc sống cho đồng bào. Hiện một số hộ trên địa bàn đã mạnh dạn phát triển du lịch cộng đồng, chính quyền địa phương rất khuyến khích bởi việc làm này vừa giúp bà con tăng thu nhập vừa giáo dục mọi người ý thức bảo vệ rừng.

Dương Hóa

Nhận xét

Bài đăng phổ biến từ blog này

Một số thông tin về gỗ Kim Tơ Nam Mộc hay Nam Mộc Tơ Vàng từ Trung Quốc

XEM:  https://phongthuygo.com/mot-so-thong-tin-ve-go-kim-to-nam-moc-hay-nam-moc-to-vang-tu-trung-quoc/ Kim Tơ Nam Mộc (Nam Mộc Tơ Vàng), là loại gỗ quý đặc biệt chỉ có ở TQ, vân gỗ tựa như sợi tơ màu vàng, cây gỗ phân bố ở Tứ Xuyên và một số vùng thuộc phía Nam sông Trường Giang, do vậy có tên gọi Kim Tơ Nam Mộc. Kim Tơ Nam Mộc có mùi thơm, vân thẳng và chặt, khó biến hình và nứt, là một nguyên liệu quý dành cho xây dựng và đồ nội thất cao cấp. Trong lịch sử, nó chuyên được dùng cho cung điện hoàng gia, xây dựng chùa, và làm các đồ nội thất cao cấp. Nó khác với các loại Nam Mộc thông thường ở chỗ vân gỗ chiếu dưới ánh nắng hiện lên như những sợi tơ vàng óng ánh, lấp lánh và có mùi hương thanh nhã thoang thoảng. GIÁ TRỊ KINH TẾ VÀ PHONG THỦY CỦA KIM TƠ NAM MỘC Kim Tơ Nam Mộc được phân thành nhiều đẳng cấp thường căn cứ theo tuổi của cây gỗ, tuổi càng cao thì gỗ càng quý. Cao cấp nhất là Kim Tơ Nam Mộc Âm Trầm ngàn năm. Loại này là phát sinh biến dị tự nhiên từ hai ngàn năm

Tìm hiểu chi tiết về gỗ cây măn hay cây găng bầu

Gỗ măn ( hay còn gọi là gỗ găng bầu) là loại gỗ quý hiếm , đang và sắp bị tuyệt chủng tại các khu rừng núi đá khắp các tỉnh miền núi miền bắc nước ta. Cũng giống bao loài gỗ quý hiếm khác sống dọc trên các dãy núi đá vôi tại các khu rừng nhiệt đới miền bắc nước ta , thời xa sưa có rất nhiều loại gỗ quý hiếm khác, như đinh , lim, nghiến , sến, táu, gụ, kháo đá , lát đá , trong đó còn có cả 1 số loại gỗ có mùi thơm và lên tuyết ; như hoàng đàn , ngọc am, gù hương . dã hương , bách xanh ..vvv…. XEM:  https://phongthuygo.com/tim-hieu-chi-tiet-ve-go-cay-man/ Gỗ măn  là 1 loài gỗ sống trên các vách núi đá vôi hiểm trở , thân cây có mầu hơi đen bạc, cây thường mọc rất cao từ 5-20m , lá to và mỏng có lông tơ , vẫn như các loại cây khác thường thân cây được cấu tạo gồm 3 lớp : lớp vỏ, lớp giác và lớp lõi , lớp lõi non bên ngoài có vân càng vào trong tâm lõi vân càng già và đẹp , thường cứ 1 năm sẽ có 1 lớp vân , nên khi thợ cắt cây biết được độ tuổi của cây, nhưng điều đặc biệt là từ kh

Tìm hiểu chi tiết về gỗ cây kháo, nu kháo tự nhiên và giá trị trong nội thất

XEM:  https://phongthuygo.com/tim-hieu-chi-tiet-ve-go-cay-khao-nu-khao-tu-nhien-va-gia-tri-trong-noi-that/ GỖ KHÁO VÀNG THUỘC NHÓM MẤY, LÀ LOẠI GỖ NHƯ THẾ NÀO? Tại Việt Nam chúng ta, gỗ được phân loại thành 8 nhóm đánh số thứ tự bằng chữ số la mã từ I đến VIII. Cách phân loại này dựa trên các tiêu chí như đặc điểm, tính chất tự nhiên, khả năng gia công, mục đích sử dụng và giá trị kinh tế … Cao nhất là nhóm I và thấp nhất là nhóm VIII. Gỗ kháo thuộc nhóm gỗ số VI, đây là loại gỗ phổ biến ở Việt Nam, nó có những đặc điểm như nhẹ, dễ chế biến, khả năng chịu lực ở mức độ trung bình. Khi quyết định dùng gỗ để làm nội thất thì chúng ta rất cần tìm hiểu gỗ thuộc nhóm mấy, có những tính chất như thế nào, giá thành ra sao để đảm bảo lựa chọn được loại gỗ ưng ý nhất, phù hợp nhất với yêu cầu và mục đích của mình. Có 2 loại gỗ nu kháo: Gỗ nu kháo đỏ Gỗ nu kháo vàng Gỗ kháo có tên khoa học là Machinus Bonii Lecomte, đây là loại gỗ xuất hiện rất phổ biến ở nước ta và các quốc gia l

Gỗ xá xị dùng trong phong thủy – Cách giữ mùi thơm lâu dài – hướng dẫn nhận biết

GỖ XÁ XỊ LÀ GÌ? Gỗ xá xị hay còn được gọi là gỗ gù hương, thuộc hàng gỗ cao cấp, đắt tiền thường được dân chơi gỗ tại Việt Nam săn tìm. Gỗ xá xị thường được sử dụng trong vật phong thủy giúp cho môi trường xung quanh thêm sang trọng và đẳng cấp. XEM:  https://phongthuygo.com/go-xa-xi-dung-trong-phong-thuy-cach-giu-mui-thom-lau-dai-huong-dan-nhan-biet/ Gỗ xá xị là loại cây sinh sống trong rừng sâu, có màu đỏ thẫm, đường vân gỗ tự nhiên uốn lượn xoáy sâu vào phần lõi tạo ra những đường xoắn ốc kỳ diệu. Hình dạng những khối gỗ cũng rất đa dạng nên ứng dụng được nhiều sản phẩm có giá trị cao. Gỗ xa xị đỏ đặc biệt hơn những loại gỗ khác bởi màu đỏ tươi cảm giác mang lại sự may mắn. Đây là lý do tại sao người ta lựa chọn loại gỗ này cho những sản phẩm tượng phong thủy đắt tiền. Tinh dầu gỗ xá xị còn giúp cải thiện tình trạng sức khỏe của con người, tinh thần sảng khoái, minh mẫn. Một số nơi sử dụng gỗ xá xị như một bài thuốc dân gian chữa bện phong hàn, bệnh tiêu hóa ở trẻ nhỏ, c

Tìm hiểu chi tiết về gỗ Trắc và ý nghĩa trong đời sống, phong thủy

GỖ TRẮC Gỗ trắc hay còn được gọi với cái tên khá Nam Bộ là gỗ Cẩm Lai, nó được coi là cây gỗ đặc trưng của vùng Đông Nam Á. Gỗ trắc sinh trưởng và phát triển tương đối chậm nên sản lượng gỗ không nhiều vì thế mà giá thành cũng khá cao không phải ai cũng sở hữu được. Cây gỗ trắc khá lớn, cây trưởng thành tới kỳ thu hoạch thường cao trung bình 25m. Thân cây to và chắc chắn với đường kính lên tới 1m. Là loại cây cổ thụ lâu năm nhưng vỏ cây gỗ trắc lại không bị sần sùi hay tróc vẩy mà ngược lại rất nhẵn và có màu nâu xám. Gỗ trắc ưa sáng nên những tán lá nhanh chóng vươn lên hứng nắng mặt trời, lá có màu xanh rêu nhạt. Họ nhà gỗ trắc không sinh sống thành một khu vực chung mà sống rải rác cách nhau một khoảng khá xa. Độ cao mà cây sinh sống không quá 500m, thích hợp với những vùng đồi núi Việt Nam. XEM:  https://phongthuygo.com/tim-hieu-chi-tiet-ve-go-trac-va-y-nghia-trong-doi-song-phong-thuy/ Gỗ trắc là cây gỗ thuốc nhóm I trong nhóm gỗ quý của Việt Nam, phân bố chủ yếu ở vùng Đ

Tìm hiểu về “Tứ Thiết Mộc” bao gồm những loại gỗ nào

xem:  https://phongthuygo.com/tim-hieu-ve-tu-thiet-moc-bao-gom-nhung-loai-go-nao/ “Tứ thiết mộc” hay còn gọi là 4 loại gỗ có bền chắc và độ cứng rất cao. 4 loại gỗ tứ thiết của Việt Nam bao gồm: đinh, lim, sến, táu. Đây đều là 4 loại gỗ quý thậm chí là rất quý trên thị trường có giá rất cao. Các loại gỗ này thường dùng trong việc chế tác những sản phẩm cao cấp, có độ bền với thời gian, đặc biệt là làm nhà gỗ bao gồm: đền thờ, nhà thờ tổ, chùa chiền… Tên gọi chung các loại gỗ quý rất cứng (ví như sắt). Đinh, lim, sến, táu là hạng thiết mộc. Dùng toàn thiết mộc để làm cột, kèo. Tìm hiểu chi tiết về 04 loại gỗ trên: Gỗ Đinh ,  Gỗ Lim ,  Gỗ Sến ,  gỗ táu