Giữ màu xanh cho cuộc sống

 LCĐT - Từ thị trấn Bát Xát ngược núi theo hướng Tây trên Tỉnh lộ 156, khi qua xã Dền Sáng, người qua đường cảm thấy choáng ngợp bởi khung cảnh thiên nhiên hùng vỹ và hoang sơ của những cánh rừng già nối tiếp nhau áp sát đường lớn, rồi cả những khu rừng nằm xen khu dân cư nhưng luôn xanh tốt.

Người dân thôn Dền Sáng cùng lực lượng kiểm lâm tuần rừng.

“Người dân Dền Sáng rất yêu rừng. Đã bao đời nay, họ coi rừng là tài sản vô giá nên luôn bảo nhau gìn giữ”, ông Trần Văn Hùng, Phó Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Bát Xát nói.

Dền Sáng là thôn trung tâm của xã, nằm bên Tỉnh lộ 156 nối thị trấn Bát Xát với các xã phía Tây của huyện. Một điều đặc biệt là khu rừng cấm của thôn dù nằm ngay bên đường lớn, rất thuận tiện về giao thông, đông người qua lại, lại ở trong vùng lõi dân cư nhưng luôn xanh tốt. Để chiêm ngưỡng, chúng tôi theo chân anh Lý Vần Củi, Tổ trưởng Tổ bảo vệ rừng thôn Dền Sáng tham quan khu rừng.

Càng đi chúng tôi càng thấy sự quý giá của cánh rừng và thêm yêu ý thức giữ gìn rừng của người Dao đỏ nơi đây. Trong rừng có vô số cây gỗ quý, hiếm cổ thụ với đường kính 3 - 4 người ôm không xuể. Có những cây già cỗi gãy ngang thân nằm ngả giữa rừng, nhưng tuyệt nhiên không có một vết búa, rìu nào. Bên cạnh những cây cổ thụ là những lứa cây con lá xanh mướt, căng tràn nhựa sống đang cựa mình vươn cao.

Dọc đường vào rừng, thấy những dây leo bám chằng chịt vào cây con, anh Lý Vần Củi nhanh tay gỡ, rồi lại lấy dao phát dọn quang cỏ dại mọc quanh cây gỗ quý. Có những cây non yếu ớt, anh Củi còn đi tìm cây khô về làm trụ đỡ. Nhìn cách anh Củi nâng niu cây, tôi thêm hiểu vì sao rừng nơi đây ngút ngát màu xanh.

Người cao niên nhất trong vùng cũng không biết khu rừng này đã được người Dao gìn giữ bao nhiêu năm. Tuy nhiên, theo phong tục của người Dao thì lập bản, lập làng ở đâu thì nơi ấy phải có một khu rừng cấm của riêng bản. Mà người Dao đến đây cũng đã 5 - 7 đời, tính ra khu rừng này đã vài trăm năm tuổi và cũng ngần ấy thời gian rừng được người dân nâng niu như báu vật, coi đó là linh hồn của cả thôn.

Hằng năm, thôn tổ chức lễ cúng rừng vào mùng 1 tết Nguyên đán và 2/2 âm lịch.

Để gìn giữ những cánh rừng xanh, người dân trong thôn đã họp bàn xây dựng thành hương ước bảo vệ rừng, trong đó quy định không được chặt phá cây trong những khu rừng chung, phải tích cực trồng cây gây rừng, nếu ai vi phạm những điều cấm ấy sẽ bị phạt theo lệ thôn. Hằng năm, thôn tổ chức lễ cúng rừng vào ngày mùng 1 tết Nguyên đán và ngày mùng 2/2 âm lịch. Đây là một nét đẹp tín ngưỡng dân gian của người dân bản địa, không chỉ dâng lễ vật cầu thần núi, thần rừng bảo vệ rừng thiêng, mà còn cầu mưa thuận, gió hòa, mùa màng tươi tốt, các gia đình trong bản thuận hòa, phát triển.

Ký hương ước bảo vệ rừng năm 2021.

Anh Củi bảo: Thôn Dền Sáng được giao quản lý 122,7 ha rừng đặc dụng. 84 hộ trong thôn được chia thành 4 nhóm phụ trách diện tích rừng được giao. Không chỉ bảo vệ khu rừng cấm, người dân còn ra sức bảo vệ các diện tích rừng được giao. Từ khi rừng được giao cho cộng đồng dân cư thôn, công tác quản lý, bảo vệ rừng tốt hơn trước rất nhiều. Không còn cảnh chặt phá rừng bừa bãi cũng như thả rông gia súc vào rừng nữa. Nhận khoán bảo vệ rừng đặc dụng là việc làm nhiều ý nghĩa, vừa giữ rừng vừa tạo thêm sinh kế và thu nhập từ rừng cho bà con.

Ông Trần Văn Hùng, Phó Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Bát Xát cho biết: Rừng có tầm quan trọng trong việc giữ gìn môi trường sinh thái, phòng, chống thiên tai, bảo vệ nguồn gen sinh vật rừng, danh lam, thắng cảnh phục vụ du lịch, thúc đẩy kinh tế - xã hội của huyện phát triển. Tuy nhiên, công tác bảo vệ rừng hiện nay rất khó khăn, phức tạp. Để nâng cao hiệu quả công tác tuần tra, bảo vệ rừng, gìn giữ rừng, chúng tôi đã phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân, dựa vào dân để giữ rừng. Thôn Dền Sáng là một trong những cộng đồng dân cư tiêu biểu phối hợp với lực lượng chức năng bảo vệ rừng xanh.

Đứng trên đỉnh cao nhìn về thôn Dền Sáng theo hướng tay anh Củi chỉ, khó khăn lắm tôi mới định hình được những ngôi nhà của người Dao mà khi nãy đã ngồi dưới hiên nhà nhấp chén trà nóng. Khó nhận ra không phải bởi người dân nơi đây ở thưa thớt mà bởi lẽ những cánh rừng tươi tốt đã che lấp bản làng. Phóng tầm mắt xa hơn lại chẳng thấy gì hơn ngoài một màu xanh thẫm của đại ngàn. Màu xanh ấy được xây nên từ những trái tim yêu rừng như cộng đồng thôn Dền Sáng.