Gỗ Đức Thành - Hành trình 30 năm chinh phục thị trường toàn cầu

 Tròn ba thập niên phát triển, Gỗ Đức Thành có thể coi là một trong những hình mẫu đặc biệt cho doanh nghiệp Việt “bơi ra biển lớn”. Sự đặc biệt của thương hiệu đồ gia dụng, nhà bếp, đồ chơi trẻ em hàng đầu Việt Nam hiện đang có mặt ở hơn 50 quốc gia trên khắp 5 châu lục trong khi đại dịch Covid-19 bùng phát toàn cầu luôn khiến nhiều người muốn “giải mã”. 

Năm 2020, bất chấp ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 khiến nhiều doanh nghiệp phải lao đao, Gỗ Đức Thành đạt doanh thu 400 tỷ đồng, tăng 17% so với năm 2019.

Tính đến đầu tháng 7/2021, Gỗ Đức Thành đã nhận được đơn hàng xuất khẩu với tổng giá trị hơn 14,5 triệu USD và thực hiện được 86% kế hoạch nhận đơn hàng cho cả năm.

Luôn là mã cổ phiếu khan hiếm trên thị trường, thậm chí đạt kịch trần ngay trong đại dịch (tháng 3/2021) trong khi hầu hết các mã khác đều bị nhuộm đỏ, Gỗ Đức Thành là công ty hiếm niêm yết trên sàn chứng khoán có tỷ lệ tăng của lợi nhuận cao hơn tỷ lệ tăng của doanh thu, liên tiếp trong 05 năm (2010 – 2015).

Ngược dòng thời gian, năm 1997, khủng hoảng tài chính châu Á xảy ra, nhiều doanh nghiệp ngành gỗ bị xoá xổ, Gỗ Đức Thành với chiến lược đa dạng hoá khách hàng vẫn đứng vững và tăng trưởng. Khủng hoảng kinh tế thế giới năm 2007 - 2008, Gỗ Đức Thành vẫn tăng trưởng ấn tượng, đạt 30%/năm. Năm 2009, công ty chính thức niêm yết tại sàn HOSE (Sàn giao dịch chứng khoán TP HCM).

Trong ba thập niên phát triển, dường như sau mỗi cuộc khủng hoảng, Gỗ Đức Thành lại lớn mạnh hơn. Điều này thực sự khiến nhiều người trong đó có chúng tôi tò mò và muốn đi giải mã công thức thành công, bản lĩnh của “con thuyền” đặc biệt này.

Thuyền trưởng Gỗ Đức Thành là một người phụ nữ. Bà Lê Hải Liễu, Chủ tịch HĐQT Gỗ Đức Thành được gọi là “Nữ tướng ngành gỗ” vì là người phụ nữ hiếm hoi chèo lái một con thuyền trong một ngành khá vất vả, bụi bặm và cạnh tranh. Chúng tôi được bà Liễu chia sẻ những nguyên tắc không mới trong kinh doanh nhưng lại thực sự mới và ấn tượng trong cách thực hiện ở Gỗ Đức Thành.

Bà Lê Hải Liễu (thứ hai từ bên phải) được gọi bằng cái tên “Nữ tướng ngành gỗ”. Năm 2020, bất chấp ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 khiến nhiều doanh nghiệp phải lao đao, Gỗ Đức Thành đạt doanh thu 400 tỷ đồng, tăng 17% so với năm 2019. Gỗ Đức Thành đã nhanh chóng xác định ngạch sản phẩm chuyên biệt của riêng mình, đó là dòng sản phẩm đồ gỗ dùng trong nhà bếp, gỗ gia dụng. Cuối tháng 2/2021, Gỗ Đức Thành đã nhận được đơn hàng xuất khẩu xấp xỉ 8 triệu USD, hoàn thành gần 50% kế hoạch năm, tăng 120% so với cùng kỳ.  Gỗ Đức Thành đã thống nhất bán cổ phiếu ESOP (cổ phiếu theo chương trình lựa chọn cho người lao động trong công ty) tại Đại hội Cổ đông tháng 5/2021 để tăng thu nhập cho người lao động ngay trong đại dịch. Gỗ Đức Thành áp dụng hệ thống quản lý chất lượng tiêu chuẩn Quốc tế ISO 9001: 2015. Ngoài ra, sản phẩm của Gỗ Đức Thành cũng đã đạt các chứng nhận an toàn theo tiêu chuẩn châu Âu (CE) và quy chuẩn Việt Nam (CR), bảo đảm xuất khẩu đi nhiều nước trên thế giới như châu Âu, Mỹ, Nhật, Hàn,… Sản phẩm đồ chơi trẻ em từ gỗ rừng trồng Winwintoys (một thương hiệu được sản xuất bởi Gỗ Đức Thành) đạt giấy chứng nhận là “Sản phẩm, dịch vụ tiêu biểu Thành phố Hồ Chí Minh năm 2019”. Đồ chơi Gỗ Đức Thành hiện đã có mặt ở các thị trường khó tính nhất. Bên cạnh đó, sản phẩm của Gỗ Đức Thành cũng đạt các chứng nhận tiêu biểu như: Chứng nhận “Top 100 - Sản phẩm, dịch vụ tốt nhất dành cho Gia đình, Trẻ em” và Bảng vàng “Doanh nghiệp chất lượng vàng vì gia đình Việt" do người tiêu dùng bình chọn.

Gỗ Đức Thành đã thực hiện một chiến lược đại dương xanh đầy sáng suốt từ những năm 90 của thế kỷ trước. Năm 1994, để ngăn lãng phí tài nguyên gỗ, Chính phủ quy định các công ty gỗ phải xuất khẩu sản phẩm hoàn thiện. Nhiều công ty, trong đó có Gỗ Đức Thành đã bị “sốc”. Tuy nhiên khi đứng trước sự sống còn, đó là lúc bản lĩnh và kỹ năng được thể hiện rõ nhất.

Bà Liễu khi đó đã quyết định, vừa tìm kiếm thị trường mới vừa quay về chinh phục thị trường nội địa. Nhận thấy người tiêu dùng Việt Nam thời điểm này sẽ ưu tiên những nhóm sản phẩm thiết yếu với giá cả phải chăng. Dòng sản phẩm đồ gỗ dùng trong nhà bếp, gỗ gia dụng ra đời từ thực tế này. Công ty đã nhanh chóng xác định đây là dòng sản phẩm riêng biệt để phát triển.

Với việc kiên định phát triển dòng sản phẩm riêng biệt thay vì mở rộng kinh doanh đa ngành nghề như các công ty khác, Gỗ Đức Thành đã thực sự thành công khi luôn là người đứng đầu của thị trường ngách này.

Đặc biệt hơn, khi xã hội lúc bấy giờ, chưa ai hoặc rất ít người nghĩ đến vấn đề bảo vệ môi trường, thì Gỗ Đức Thành đã xác định sản xuất kinh doanh gắn với mục tiêu bảo vệ môi trường. Công ty đã sử dụng nguồn nguyên liệu gỗ rừng trồng để sản xuất.

“Việt Nam nằm trong top những đất nước xuất khẩu cao su trên thế giới. Và quả là một sự lãng phí vô cùng lớn nếu những cây cao su này bị bỏ đi”, bà Liễu chia sẻ lý do Gỗ Đức Thành lựa chọn cây cao su thải sau khi lấy nhựa để sản xuất. Với lựa chọn này, công ty vừa giúp cộng đồng trồng cây cao su tăng giá trị, vừa đạt được mục tiêu bảo vệ môi trường.

Cách tạo dựng uy tín với khách hàng của Gỗ Đức Thành cũng thật đặc biệt. “Trong 30 năm làm kinh doanh, tôi chưa phải nói lời xin lỗi với bất kỳ đối tác nào”, bà Liễu chia sẻ. Bởi theo bà Liễu, làm sai một lần sẽ không bao giờ có cơ hội làm lại.
Tiếp quản công ty khi mới ngoài 30, bà Liễu đã khiến đối tác “tâm phục khẩu phục” khi giao đơn hàng lớn đúng hẹn, đáp ứng mọi yêu cầu cao về chất lượng, kỹ thuật. Chính đối tác này trước đó đã miễn cưỡng ngồi bàn hợp đồng với bà do không tin tưởng một phụ nữ còn quá trẻ có thể làm được.

Gỗ Đức Thành sẵn sàng giảm giá, chia sẻ rủi ro với khách hàng khi họ gặp khó khăn. Khi khách hàng đặt đơn hàng gấp, công ty cũng không thừa cơ tăng giá.

Với uy tín này, Gỗ Đức Thành là một trong số hiếm các doanh nghiệp được khách hàng ứng trước 90% giá trị đơn hàng. Nhờ đó, công ty có vốn sản xuất trong những năm đầu thành lập đầy khó khăn.

Còn với người lao động, câu chuyện ở Gỗ Đức Thành thật đáng suy ngẫm.

Khi xảy ra khủng hoảng, thay vì hành động như các công ty là giảm nhân công, dừng sản xuất, bà Liễu đã gửi đi một lá thư với những lời lẽ chân tình, thông báo tình hình của công ty đồng thời kêu gọi mọi người hiến kế, cùng Ban điều hành tìm giải pháp. Chính thái độ trọng thị này đã giúp Gỗ Đức Thành có những giải pháp tuyệt vời đến từ cán bộ công nhân viên.

Cửa hàng trưng bày các sản phẩm gỗ gia dụng, nhà bếp của Gỗ Đức Thành được khách hàng ví như "thiên đường của các bà nội trợ”. So với đồ nhà bếp, việc sản xuất đồ chơi trẻ em tốn nhiều thời gian và công sức hơn, vì mỗi món đồ chơi đều có nhiều chi tiết, đòi hỏi không chỉ đẹp, mang tính thẩm mỹ, mà còn phải an toàn theo những tiêu chuẩn ngặt nghèo của châu Âu, Mỹ, Nhật Bản… Đây cũng là hình ảnh logo của công ty, một cái cây đầy sức sống với nhiều chồi non. Bên cạnh là một chú chim đang vẫy cánh như một lời nhắn nhủ “đất lành chim đậu”.  Luôn lựa chọn cách làm khác với số đông, bà Liễu đi mua nguyên liệu trong thời khủng hoảng,  để rồi chính cái quyết định ngược đời đó lại giúp Gỗ Đức Thành có sẵn tiềm lực để đón đầu “cơn khát hàng” sau khủng hoảng.  Đội ngũ thiết kế chuyên nghiệp của Gỗ Đức Thành đã nghiên cứu sáng tạo nhiều mẫu đồ chơi Winwintoys theo kiểu nước ngoài nhưng vẫn phù hợp với trẻ em Việt Nam. Hầu như tất cả các món đồ chơi mới của Winwintoys đều được các con của bà Lê Hải Liễu thử nghiệm chơi trước... ...và từ trải nghiệm của các con, dần dần bà tìm cách hoàn thiện nhiều bộ sưu tập khác nhau, phù hợp với từng độ tuổi, từ lúc thôi nôi đến khi bé được 10 tuổi. Bà Lê Hải Liễu phát triển dòng đồ chơi trẻ em từ năm 2004, khi bà đang mang thai đứa con thứ hai. Đồ chơi trẻ em của Gỗ Đức Thành cũng vậy, được sinh ra từ lòng trắc ẩn của một người mẹ.

Sự hành xử trong khủng hoảng của Gỗ Đức Thành nó giống như cách cư xử của các thành viên khi gia đình gặp khó. Tôi thật sự tò mò về lý do Gỗ Đức Thành làm được như vậy.

Bà Liễu cho biết, trong những năm đầu thành lập, dù khó khăn, nhưng Gỗ Đức Thành không bao giờ phát lương trễ. Mỗi năm, công ty đều tăng lương, đảm bảo đời sống người lao động năm sau cao hơn năm trước.

Hiện nay công nhân viên công ty được nhận không chỉ tháng lương 13 mà còn tháng lương 14 và một phần của tháng lương 15, dựa trên thu nhập thực tế.

Thậm chí, công ty còn cho người lao động vay tiền mua nhà, mua xe để họ yên tâm làm việc; tặng sữa, thuốc bổ hàng tháng cho lao động nữ mang thai, tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động theo những chính sách của TP HCM;…

Tại Đại hội cổ đông tháng 5/2021, công ty đã thống nhất phương án phát hành cổ phiếu ESOP cho người lao động. Theo đó, người lao động có thêm cổ tức cao gấp nhiều lần so với tiền lãi ngân hàng.

“Con người phải có phẩm hạnh mới có thể làm ra những sản phẩm có phẩm chất”, đây là lời dặn dò của ông Lê Ba – người sáng lập Gỗ Đức Thành với bà Lê Hải Liễu, người con kế nghiệp.

Bởi vậy, khi phát triển dòng sản phẩm mới đó là đồ chơi trẻ em, bà Liễu chia sẻ với chúng tôi rằng: “Tôi yêu quý con tôi đến mức nào thì tôi biết những người mẹ khác cũng yêu quý con họ như thế”.

Năm 2004, khi đang mang thai đứa con thứ hai, bà Liễu đã phát triển dòng đồ chơi trẻ em sau nhiều lần được tiếp cận với các gian hàng đồ chơi đầy thú vị trong các hội chợ quốc tế, với suy nghĩ “chắc chắn các bà mẹ có con nhỏ đều muốn con mình được chơi những đồ chơi hay như vậy”.

Trong một diễn đàn kinh tế lớn, tôi nhớ có một chủ toạ đã nói rằng, nhóm doanh nghiệp do nữ làm chủ sẽ góp phần định hình nền kinh tế toàn cầu trong tương lai. Phụ nữ với một trái tim nhân hậu, đầy lòng trắc ẩn của một người mẹ, thường là người khởi xướng các xu thế kinh doanh nhân văn. Đồ chơi trẻ em của Gỗ Đức Thành cũng vậy, được sinh ra từ lòng trắc ẩn của một người mẹ.

Năm 2000, bà Lê Hải Liễu được chọn là đại diện cho giới doanh nhân TP HCM đọc bài phát biểu chào mừng Tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton sang thăm Việt Nam. Khi đó, ông Norman Y.Mineta, Bộ trưởng Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã phát biểu về Gỗ Đức Thành như thế này: “Công ty Gỗ Đức Thành là tình huống kinh điển cho khuôn mẫu doanh nghiệp đặt trọng tâm vào hoạt động kinh doanh gần như tuyệt đối. Cô Liễu là một trong những doanh nhân Việt Nam đang đưa đất nước này đến một tương lai tươi sáng hơn, thịnh vượng hơn”.

Trong dòng thác hỗn loạn của việc tàn phá môi trường, bất chấp hậu quả như hiện nay vì lợi nhuận, Gỗ Đức Thành nổi nên như một điểm sáng xanh. Và điểm sáng này đang góp phần vào sự thịnh vượng hơn của đất nước như lời của ngài Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ năm đó./.

Bài: Thảo Vy -  Ảnh: Thông Hải