Chuyển đến nội dung chính

Gia Lai: Vùng đất lạ này, dân trồng thứ cây quý hiếm, ai ngờ bây giờ được ví như đang giữ "kho báu" trong rừng

 Mong có thể phục hồi cánh rừng gỗ trắc quý hiếm, người dân làng A Lao, xã Lơ Pang, huyện Mang Yang, tỉnh Gia Lai đang nỗ lực trồng lại từng cây con để gìn giữ rừng quý cho con cháu mai sau.

 Bình luận 0

Khoảng 10 năm nay, người dân làng A Lao, xã Lơ Pang, huyện Mang Yang, tỉnh Gia Lai cần mẫn trồng, chăm sóc từng cây trắc với hy vọng có thể khôi phục rừng cây như trước đây. Họ rủ nhau đào những cây trắc nhỏ, mọc dày đưa ra nơi đất trống để trồng. Rừng gỗ trắc ở đây đang được phục hồi dần.

 Gần như "tuyệt chủng"

A Lao - ngôi làng của bà con người đồng bào dân tộc Ba Na - bao năm qua nằm yên bình bên ngọn đồi Tchre. Xưa kia, ngôi làng được bao phủ bởi những cánh rừng trắc cổ thụ, xanh ngắt. Trải qua thời gian, những cây trắc quý đã bị con người triệt hạ gần hết.

Già H’Ngôm (trú làng A Lao) kể từ khi ông sinh ra, ngôi làng được bao phủ bởi rừng trắc cổ thụ. Tuy nhiên, người dân làng không biết rằng đây là loài gỗ quý, chỉ xem như bao loài cây rừng khác. 

Từ bao đời, người làng A Lao sống dựa vào rừng nên thường ngày, họ vẫn vào rừng chặt gỗ trắc mang về làm nhà, dựng hàng rào và sử dụng vào nhiều việc khác. Thậm chí, trắc còn được dùng làm củi vì dân làng thấy gỗ từ loại cây này cháy rất đượm.

Nỗ lực khôi phục rừng trắc - Ảnh 1.

Vườn cây trắc được dân làng A Lao, (xã Lơ Pang, huyện Mang Yang, tỉnh Gia Lai) gìn giữ, chăm sóc đang phát triển xanh tốt

Tuy dân làng có chặt cây trắc nhưng chỉ đủ nhu cầu sử dụng nên rừng không bị xâm hại nhiều. Đến những năm 1980-1985, rất nhiều người từ nơi khác tới, đưa máy cưa, xẻ vào rừng tìm đốn hạ những cây trắc lớn. Hết gỗ lớn, họ chặt cả cây trắc nhỏ và đào cả gốc rễ cây trắc già mang đi. Từ đó, cây trắc trên rừng ở làng A Lao gần như "tuyệt chủng".

Theo già H’Ngôm, trước đây, người dân không hề biết trắc là loại gỗ quý, có giá trị nên không quý trọng. Mãi đến khi có cán bộ kiểm lâm đến tuyên truyền là phải bảo vệ rừng, đặc biệt là cây trắc, thì người dân mới biết. "Lúc đó, tôi còn nghĩ ngày xưa chẻ gỗ trắc làm củi là đốt biết bao nhiêu tiền rồi" - già H’Ngôm tiếc nuối.

Khi dân làng biết được giá trị của gỗ trắc thì loài cây này gần như đã bị "tuyệt chủng" ở nơi đây. Người làng vào rừng tìm mãi cũng không thể thấy được cây tươi nào, thậm chí chỉ là gốc rễ. Nghĩ tới con cháu mai sau sẽ không còn có thể thấy loài cây này, người làng A Lao họp nhau lại, bắt đầu tìm cách khôi phục rừng gỗ trắc.

Xem như tài sản quý của gia đình

Anh Yoh (Trưởng thôn A Lao) cho biết từ khoảng 10 năm trở lại đây, người dân địa phương bắt đầu khôi phục vườn cây trắc. Đến nay, 180 hộ gia đình của làng đều có cây trắc trong vườn, rẫy. Nhà nào ít thì vài chục cây, nhà nhiều thì cả ngàn cây. Đa phần các cây này có đường kính 10-20 cm, cao trên 10 m.

Theo anh Yoh, cây trắc ở đây thường bị khai thác đào tận gốc. Tuy nhiên, nhờ sức sống mãnh liệt nên rễ cây còn lại cũng đâm chồi rồi lớn lên thành những cây con. 

Khi canh tác trong diện tích đất rẫy của mình, người dân thấy cây trắc con mọc lên sẽ giữ lại, chăm sóc để cây nhanh phát triển. Nếu cây trắc nằm rải rác thì người dân vẫn tận dụng khoảng trống để trồng cây nông nghiệp, còn nhà ai có cây trắc mọc tập trung thì dành hẳn phần đất này cho cây trắc phát triển.

Nỗ lực khôi phục rừng trắc - Ảnh 2.

Một cây trắc nhỏ được người dân chăm sóc

Gia đình anh Yoh cũng có khoảng hơn 1.000 cây trắc khoảng 8 năm tuổi. Theo anh Yoh, cây trắc lúc còn nhỏ cần làm 2-3 lần cỏ mỗi năm, khi cây phủ tán thì chỉ cần làm 1 lần. Trong trường hợp cây trắc mọc dày, sát nhau thì người dân sẽ đào đưa ra nơi khác trồng, tạo khoảng cách phù hợp.

Biết trắc là loại gỗ có giá trị kinh tế cao nên người dân làng A Lao ra sức trồng và chăm sóc, xem như tài sản quý của gia đình. Họ nghĩ rằng nếu đời mình không được hưởng thì đời con cháu có thể sẽ hưởng. 

Cần cơ chế khuyến khích

Ông Lê Lợi - Bí thư Đảng ủy xã Lơ Pang, huyện Mang Yang - cho biết làng A Lao có gần 1.000 nhân khẩu. Dân làng này đa phần có hoàn cảnh rất khó khăn, lâu nay sống phụ thuộc vào rừng. Hiện nay, xã có nguồn kinh phí từ quỹ dịch vụ môi trường rừng để bảo vệ diện tích rừng hiện có. Tuy nhiên, diện tích cây trắc chủ yếu nằm trên đất nông nghiệp của người dân.

Chính quyền địa phương đã tích cực tuyên truyền, vận động người dân hạn chế việc mua bán trao đổi, để làm công tác bảo tồn gỗ trắc là chính. Tuy vậy, muốn người dân giữ lại toàn bộ diện tích gỗ trắc hiện có nhằm bảo tồn thì tỉnh cần có cơ chế khuyến khích. Cụ thể là hỗ trợ người dân ít kinh phí để họ có ý thức giữ gìn số lượng cây, không xảy ra việc trao đổi, mua bán lấy gỗ.

Nhận xét

Bài đăng phổ biến từ blog này

Một số thông tin về gỗ Kim Tơ Nam Mộc hay Nam Mộc Tơ Vàng từ Trung Quốc

XEM:  https://phongthuygo.com/mot-so-thong-tin-ve-go-kim-to-nam-moc-hay-nam-moc-to-vang-tu-trung-quoc/ Kim Tơ Nam Mộc (Nam Mộc Tơ Vàng), là loại gỗ quý đặc biệt chỉ có ở TQ, vân gỗ tựa như sợi tơ màu vàng, cây gỗ phân bố ở Tứ Xuyên và một số vùng thuộc phía Nam sông Trường Giang, do vậy có tên gọi Kim Tơ Nam Mộc. Kim Tơ Nam Mộc có mùi thơm, vân thẳng và chặt, khó biến hình và nứt, là một nguyên liệu quý dành cho xây dựng và đồ nội thất cao cấp. Trong lịch sử, nó chuyên được dùng cho cung điện hoàng gia, xây dựng chùa, và làm các đồ nội thất cao cấp. Nó khác với các loại Nam Mộc thông thường ở chỗ vân gỗ chiếu dưới ánh nắng hiện lên như những sợi tơ vàng óng ánh, lấp lánh và có mùi hương thanh nhã thoang thoảng. GIÁ TRỊ KINH TẾ VÀ PHONG THỦY CỦA KIM TƠ NAM MỘC Kim Tơ Nam Mộc được phân thành nhiều đẳng cấp thường căn cứ theo tuổi của cây gỗ, tuổi càng cao thì gỗ càng quý. Cao cấp nhất là Kim Tơ Nam Mộc Âm Trầm ngàn năm. Loại này là phát sinh biến dị tự nhiên từ hai ngàn năm

Tìm hiểu chi tiết về gỗ cây măn hay cây găng bầu

Gỗ măn ( hay còn gọi là gỗ găng bầu) là loại gỗ quý hiếm , đang và sắp bị tuyệt chủng tại các khu rừng núi đá khắp các tỉnh miền núi miền bắc nước ta. Cũng giống bao loài gỗ quý hiếm khác sống dọc trên các dãy núi đá vôi tại các khu rừng nhiệt đới miền bắc nước ta , thời xa sưa có rất nhiều loại gỗ quý hiếm khác, như đinh , lim, nghiến , sến, táu, gụ, kháo đá , lát đá , trong đó còn có cả 1 số loại gỗ có mùi thơm và lên tuyết ; như hoàng đàn , ngọc am, gù hương . dã hương , bách xanh ..vvv…. XEM:  https://phongthuygo.com/tim-hieu-chi-tiet-ve-go-cay-man/ Gỗ măn  là 1 loài gỗ sống trên các vách núi đá vôi hiểm trở , thân cây có mầu hơi đen bạc, cây thường mọc rất cao từ 5-20m , lá to và mỏng có lông tơ , vẫn như các loại cây khác thường thân cây được cấu tạo gồm 3 lớp : lớp vỏ, lớp giác và lớp lõi , lớp lõi non bên ngoài có vân càng vào trong tâm lõi vân càng già và đẹp , thường cứ 1 năm sẽ có 1 lớp vân , nên khi thợ cắt cây biết được độ tuổi của cây, nhưng điều đặc biệt là từ kh

Tìm hiểu chi tiết về gỗ cây kháo, nu kháo tự nhiên và giá trị trong nội thất

XEM:  https://phongthuygo.com/tim-hieu-chi-tiet-ve-go-cay-khao-nu-khao-tu-nhien-va-gia-tri-trong-noi-that/ GỖ KHÁO VÀNG THUỘC NHÓM MẤY, LÀ LOẠI GỖ NHƯ THẾ NÀO? Tại Việt Nam chúng ta, gỗ được phân loại thành 8 nhóm đánh số thứ tự bằng chữ số la mã từ I đến VIII. Cách phân loại này dựa trên các tiêu chí như đặc điểm, tính chất tự nhiên, khả năng gia công, mục đích sử dụng và giá trị kinh tế … Cao nhất là nhóm I và thấp nhất là nhóm VIII. Gỗ kháo thuộc nhóm gỗ số VI, đây là loại gỗ phổ biến ở Việt Nam, nó có những đặc điểm như nhẹ, dễ chế biến, khả năng chịu lực ở mức độ trung bình. Khi quyết định dùng gỗ để làm nội thất thì chúng ta rất cần tìm hiểu gỗ thuộc nhóm mấy, có những tính chất như thế nào, giá thành ra sao để đảm bảo lựa chọn được loại gỗ ưng ý nhất, phù hợp nhất với yêu cầu và mục đích của mình. Có 2 loại gỗ nu kháo: Gỗ nu kháo đỏ Gỗ nu kháo vàng Gỗ kháo có tên khoa học là Machinus Bonii Lecomte, đây là loại gỗ xuất hiện rất phổ biến ở nước ta và các quốc gia l

Gỗ xá xị dùng trong phong thủy – Cách giữ mùi thơm lâu dài – hướng dẫn nhận biết

GỖ XÁ XỊ LÀ GÌ? Gỗ xá xị hay còn được gọi là gỗ gù hương, thuộc hàng gỗ cao cấp, đắt tiền thường được dân chơi gỗ tại Việt Nam săn tìm. Gỗ xá xị thường được sử dụng trong vật phong thủy giúp cho môi trường xung quanh thêm sang trọng và đẳng cấp. XEM:  https://phongthuygo.com/go-xa-xi-dung-trong-phong-thuy-cach-giu-mui-thom-lau-dai-huong-dan-nhan-biet/ Gỗ xá xị là loại cây sinh sống trong rừng sâu, có màu đỏ thẫm, đường vân gỗ tự nhiên uốn lượn xoáy sâu vào phần lõi tạo ra những đường xoắn ốc kỳ diệu. Hình dạng những khối gỗ cũng rất đa dạng nên ứng dụng được nhiều sản phẩm có giá trị cao. Gỗ xa xị đỏ đặc biệt hơn những loại gỗ khác bởi màu đỏ tươi cảm giác mang lại sự may mắn. Đây là lý do tại sao người ta lựa chọn loại gỗ này cho những sản phẩm tượng phong thủy đắt tiền. Tinh dầu gỗ xá xị còn giúp cải thiện tình trạng sức khỏe của con người, tinh thần sảng khoái, minh mẫn. Một số nơi sử dụng gỗ xá xị như một bài thuốc dân gian chữa bện phong hàn, bệnh tiêu hóa ở trẻ nhỏ, c

Tìm hiểu chi tiết về gỗ Trắc và ý nghĩa trong đời sống, phong thủy

GỖ TRẮC Gỗ trắc hay còn được gọi với cái tên khá Nam Bộ là gỗ Cẩm Lai, nó được coi là cây gỗ đặc trưng của vùng Đông Nam Á. Gỗ trắc sinh trưởng và phát triển tương đối chậm nên sản lượng gỗ không nhiều vì thế mà giá thành cũng khá cao không phải ai cũng sở hữu được. Cây gỗ trắc khá lớn, cây trưởng thành tới kỳ thu hoạch thường cao trung bình 25m. Thân cây to và chắc chắn với đường kính lên tới 1m. Là loại cây cổ thụ lâu năm nhưng vỏ cây gỗ trắc lại không bị sần sùi hay tróc vẩy mà ngược lại rất nhẵn và có màu nâu xám. Gỗ trắc ưa sáng nên những tán lá nhanh chóng vươn lên hứng nắng mặt trời, lá có màu xanh rêu nhạt. Họ nhà gỗ trắc không sinh sống thành một khu vực chung mà sống rải rác cách nhau một khoảng khá xa. Độ cao mà cây sinh sống không quá 500m, thích hợp với những vùng đồi núi Việt Nam. XEM:  https://phongthuygo.com/tim-hieu-chi-tiet-ve-go-trac-va-y-nghia-trong-doi-song-phong-thuy/ Gỗ trắc là cây gỗ thuốc nhóm I trong nhóm gỗ quý của Việt Nam, phân bố chủ yếu ở vùng Đ

Tìm hiểu về “Tứ Thiết Mộc” bao gồm những loại gỗ nào

xem:  https://phongthuygo.com/tim-hieu-ve-tu-thiet-moc-bao-gom-nhung-loai-go-nao/ “Tứ thiết mộc” hay còn gọi là 4 loại gỗ có bền chắc và độ cứng rất cao. 4 loại gỗ tứ thiết của Việt Nam bao gồm: đinh, lim, sến, táu. Đây đều là 4 loại gỗ quý thậm chí là rất quý trên thị trường có giá rất cao. Các loại gỗ này thường dùng trong việc chế tác những sản phẩm cao cấp, có độ bền với thời gian, đặc biệt là làm nhà gỗ bao gồm: đền thờ, nhà thờ tổ, chùa chiền… Tên gọi chung các loại gỗ quý rất cứng (ví như sắt). Đinh, lim, sến, táu là hạng thiết mộc. Dùng toàn thiết mộc để làm cột, kèo. Tìm hiểu chi tiết về 04 loại gỗ trên: Gỗ Đinh ,  Gỗ Lim ,  Gỗ Sến ,  gỗ táu