Xuất khẩu cuối năm nay dự báo hạ nhiệt khi nhiều ngành đang có dấu hiệu giảm tốc

 

Thực tế cho thấy, hoạt động xuất khẩu của một số ngành hàng tỷ USD và thậm chí là chục tỷ USD trong tháng 7 vừa qua đã có sự sụt giảm đáng kể. Nhiều đơn vị cũng đưa ra cảnh báo, tăng trưởng của các ngành xuất khẩu từ quý 4 năm nay có thể sẽ suy giảm. Nguyên nhân bởi, nhu cầu từ các đối tác thương mại chính của Việt Nam sẽ yếu đi rõ rệt do ảnh hưởng của lạm phát và các yếu tố thị trường.

•  Xuất khẩu dầu Nga sang châu Âu đạt mức cao nhất 4 tháng mặc các lệnh trừng phạt của EU
•  Bài toán nào dành cho doanh nghiệp xuất khẩu gỗ vừa và nhỏ thích ứng được sau đại dịch COVID-19?
•  Xuất khẩu đối mặt với nhiều khó khăn trong những tháng cuối năm 2022

Tốc độ tăng trưởng xuất khẩu dần chậm lại

Trong tháng 7 năm nay, xuất khẩu đã dần giảm tốc khi so sánh với tốc độ tăng trưởng ấn tượng trong 6 tháng đầu năm. Theo số liệu từ Bộ Công thương, so với tháng trước xuất khẩu trong tháng 7 đã giảm tới 7,7% và đạt 30,3 tỷ USD. Nguyên nhân chủ yếu được cho là do sự sụt giảm kim ngạch xuất khẩu của nhóm hàng nông, lâm và thủy sản cùng với công nghiệp chế biến, chế tạo. Mức giảm tương ứng cho các nhóm ngành này lần lượt là 7,4% và 7,2%. Điều đáng nói, đây cũng chính là tháng thứ hai liên tiếp xuất khẩu nhóm hàng công nghiệp chế biến và chế tạo có sự suy giảm. Mới hồi tháng 6, xuất khẩu nhóm hàng này đã giảm hơn 9% khi so với tháng 5. Đáng chú ý, giảm nhiều nhất trong nhóm này chính là phân bón, sắt thép, máy vi tính và sản phẩm điện tử, linh kiện...

Bên cạnh đó, dù là một trong những ngành hàng xuất khẩu hàng tỷ USD nhưng dệt may cũng đang nằm trong xu hướng suy giảm chung của nửa cuối năm nay. Theo ông Phạm Xuân Hồng - Chủ tịch HĐQT Công ty May Sài Gòn 3 kiêm Chủ tịch Hội Dệt May Thêu Đan TP HCM, ngành dệt may cũng giống như tình hình xuất khẩu chung của cả nước, tăng trưởng khá tốt trong 6 tháng đầu năm nhưng đến quý 3 đã bắt đầu chững lại.

Trong tháng 7 năm nay, xuất khẩu đã dần giảm tốc khi so sánh với tốc độ tăng trưởng ấn tượng trong 6 tháng đầu năm

Ông Hồng cho biết: "Ba thị trường lớn của ngành dệt may là Mỹ, Nhật, châu  u đều đã có dấu hiệu sụt giảm về sức mua, điều này khiến cho tình hình đơn hàng của các doanh nghiệp cũng ngày càng sụt giảm. Bên cạnh đó, áp lực chi phí đầu vào tăng cao càng khiến cho các doanh nghiệp phải thận trọng và tính toán căn cơ".

Xem thêm:

• Xuất khẩu dầu Nga sang châu Âu đạt mức cao nhất 4 tháng mặc các lệnh trừng phạt của EU

Đối với ngành gỗ, việc sụt giảm đối với các đơn hàng đã và đang xảy ra, không còn là dự báo hay cảnh cáo nữa. Theo như thông tin tại Hội nghị giao ban ngành gỗ quý III, Hiệp hội Gỗ và lâm sản Việt Nam (Viforest) cho biết, trong một cuộc khảo sát mới đây, có tới 33 trong số 45 doanh nghiệp xuất khẩu hàng sang Mỹ đã có mức doanh thu giảm mạnh gần 40% so với các tháng đầu năm. Trong khi đó, khoảng 71% doanh nghiệp cho biết, tình hình đơn hàng từ nay cho đến cuối năm sẽ tiếp tục suy giảm. Với tình hình thị trường như thời điểm hiện tại, có tới 42 trong số 52 doanh nghiệp (con số này tương đương với hơn 80% số lượng khảo sát) dự báo doanh thu cả năm nay sẽ ghi nhận mức sụt giảm từ 30% cho đến 50%.

Liên quan đến vấn đề này, ông Nguyễn Liêm - Chủ tịch Hiệp hội Chế biến gỗ Bình Dương cho biết, dịch bệnh Covid-19 vẫn còn rất phức tạp cộng thêm tình hình xung đột giữa Nga và Ukraine vẫn chưa có dấu hiệu giảm bớt, nhiều quốc gia ghi nhận mức lạm phát cao đặc biệt là các thị trường lớn trên thế giới đã khiến cho nhu cầu tiêu dùng về những sản phẩm không thiết yếu suy giảm. Bên cạnh đó, việc đồng EURO giảm cũng khiến các nhà nhập khẩu bị ảnh hưởng trực tiếp. Tất cả những nguyên nhân này đã khiến cho xuất khẩu có xu hướng giảm trong thời gian gần đây.

Cụ thể, ông Liêm cho biết: “Qua khảo sát của các hiệp hội gỗ cho thấy, tình hình đơn hàng của nhiều doanh nghiệp có thể giảm từ 40 đến 50%. Điều này khiến cho các doanh nghiệp phải cắt giảm sản xuất hoặc để các công nhân xen ca thì mới có thể duy trì việc sản xuất”. Bên cạnh đó, đối với việc xuất khẩu thủy sản, ngành hàng này cũng ghi nhận dấu hiệu hạ nhiệt trong thời gian gần đây và tăng trưởng đang dần chậm lại. Sau nhiều tháng đạt kim ngạch xuất khẩu trên mức 1 tỷ USD, trong tháng 7 này xuất khẩu thủy sản đang chững lại, so với tháng 6 đã giảm 4% và chỉ đạt mức 970 triệu USD. 

Đối với ngành gỗ, việc sụt giảm đối với các đơn hàng đã và đang xảy ra, không còn là dự báo hay cảnh cáo nữa

Trang VNEconomy cũng dẫn lại lời bà Lê Hằng - Phó giám đốc Trung Tâm Đào tạo và Xúc tiến thương mại Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản (VASEP) cho biết, tình trạng xuất khẩu giảm tốc là do nhiều thị trường xuất khẩu vẫn còn tồn kho, đặc biệt là lượng tồn kho ở Mỹ đang đạt mức cao; trong khi đó khối lượng nhập khẩu trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 5 vừa qua lại quá nhiều. Chưa kể, xuất khẩu thủy sản đang vào mùa thấp điểm khiến tăng trưởng xuất khẩu trong quý 3 dự kiến sẽ giảm tốc. 

Trong những tháng cuối năm, dự báo xuất khẩu sẽ tiếp tục hạ nhiệt

Cũng theo thông tin từ Bộ Công Thương, kim ngạch xuất khẩu trong 7 tháng đầu năm là 216,3 tỷ USD, so với cùng kỳ năm trước đã tăng hơn 16%. Dự kiến, kim ngạch xuất khẩu cả năm nay sẽ là khoảng 368 tỷ USD, so với năm trước tăng khoảng 9,5%. Dự báo từ nay đến cuối năm, hoạt động xuất khẩu sẽ đối mặt với nhiều khó khăn do nhiều thị trường nhập khẩu hàng hóa lớn của Việt Nam như Mỹ, EU đều chịu ảnh hưởng từ suy thoái và lạm phát. Điều này khiến cho các mặt hàng gia dụng và tiêu dùng giảm sút, ảnh hưởng trực tiếp đến các ngành hàng xuất khẩu của Việt Nam. 

Các công ty chứng khoán cũng lần lượt đưa ra các phân tích cho thấy, trong nửa cuối năm nay, tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam có thể hạ nhiệt đáng kể. Cụ thể, theo như CTCP Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV), kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam trong những tháng tới sẽ chịu thêm nhiều áp lực khi xuất khẩu của những doanh nghiệp FDI chậm lại vì nhu cầu tại các thị trường lớn đang ngày càng giảm sút. Đáng chú ý, chiếm đến 43% tổng kim ngạch xuất khẩu là máy móc thiết bị, linh kiện điện tử là từ khối doanh nghiệp FDI. Trong khi đó, “ông lớn” Samsung đang thu hẹp sản xuất, cắt giảm số ngày làm việc của công nhân và khuyến khích các kỳ nghỉ dành cho công nhân ở những nhà máy tại Việt Nam. Chưa kể, đà tăng giá của những mặt hàng vốn là thế mạnh của Việt Nam như nông lâm thủy sản, gạo, thép… trong thời gian tới có thể sẽ chững lại hoặc đạo chiều khi nguồn cung đã trở nên dồi dào hơn. 

Các công ty chứng khoán cũng lần lượt đưa ra các phân tích cho thấy, trong nửa cuối năm nay, tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam có thể hạ nhiệt đáng kể

Cũng theo KBSV, việc đồng VND tăng giá cao hơn so với đồng tiền của các đối tác thương mại, khiến cho hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam ngày càng giảm tính cạnh tranh. Mặt khác, các chuyên gia của CTCP Chứng khoán VNDirect nhận định, việc tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam đang ngày càng chậm lại là do nhu cầu của thế giới giảm tốc cộng với chuỗi cung ứng bị đứt gãy. 

Cụ thể, VNDirect dự báo rằng: “Sự thắt chặt của điều kiện tài chính toàn cầu cùng với việc chuỗi cung ứng bị đứt gãy sẽ khiến cho triển vọng tăng trưởng của kinh tế toàn cầu bị giảm sút. Từ đó, nhu cầu đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam trong nửa cuối năm nay sẽ ngày càng thấp hơn. 

Ngoài ra, căng thẳng chính trị giữa Nga và Ukraine ngày càng kéo dài và chưa có dấu hiệu dừng lại, tình trạng giãn cách xã hội nghiêm ngặt tại Trung Quốc đã khiến tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng ngày càng nghiêm trọng, tăng trưởng kinh tế toàn cầu cũng vì thế mà chậm lại. Do đó, hoạt động sản xuất cũng như xuất khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam cũng bị ảnh hưởng, điển hình như trường hợp của Samsung. 

Chính vì thế, VNDirect dự báo tăng trưởng xuất khẩu trong nửa cuối năm nay sẽ chậm lại đáng kể, cả năm sẽ đạt 14%. Bên cạnh đó, lo ngại về lạm phát ở những đối tác xuất khẩu chính vẫn còn ở mức cao, chưa có dấu hiệu lập đỉnh. Vì thế, CTCP Chứng khoán BIDV (BSC) cảnh báo về việc Mỹ - đối tác xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam đã rơi vào suy thoái kỹ thuật khi ghi nhận quý thứ hai liên tiếp có GDP suy giảm. Diễn biến này sẽ tác động tiêu cực tới nhu cầu của người tiêu dùng, ảnh hưởng tới triển vọng xuất khẩu của Việt Nam.